مزایای محرمانگی اطلاعات در داوری تجاری بین­ المللی

داشتن حریم خصوصی و  حفظ محرمانگی اطلاعات در داوری تجاری بین ­المللی از موضوعات مورد توجه تجار و شرکت های تجاری در این نوع روش حل اختلاف است.

حریم خصوصی در داوری به معنی عدم حضور اشخاص ثالث در جلسات گفت­ و­گو و داوری است؛ اما این به تنهایی برای حفظ محرمانگی کافی نیست. عدم افشای اطلاعات در میان عموم توسط اعضای حاضر در جلسه اهمیت بالاتری برای طرفین داوری دارد. محرمانگی که اخیرا بیشتر مورد توجه طرفین دعوا قرار گرفته در واقع هر دو بار مفهومی داشتن حریم خصوصی و حفظ اطلاعات را به دوش می­ کشد و تعهدی است برای حفظ اطلاعات طرفین و تعهد به عدم افشای آنها.

در کل مهم ترین دلیلی که تجار و شرکت های تجاری را به استفاده از روش داوری برای حل اختلافات سوق می­ دهد، حفظ اطلاعات و محرمانگی در منازعات نسبت به روش دادگاهی است. پس نباید از محرمانگی اطلاعات در قرارداد داوری تجاری بین المللی غافل شد.

داوری تجاری بین ­المللی چیست؟

در تجارت بین ­الملل و مبادلات امروزی، داوری به عنوان روش حل و فصل اختلافات کاملا پذیرفته شده و چه بسا اکثر منازعات در قراردادهای تجاری بین­ المللی از روش داوری به انجام می­ رسند. این روش به عنوان روش جایگزین حل و فصل اختلافات در وهله اول توسط مقرراتی که قبلا توسط طرفین توافق شده کنترل می شود و در وهله دوم به قوانین و مقررات ملی یا تعهدات جهانی می ­رسد.

بدیهی است شرایطی که طرفین برای داوری در نظر می­ گیرند نباید مخالف قانون باشد اما طرفین می­ توانند با مذاکره بندهایی از قرارداد داوری را کم یا بدان اضافه کنند.

بند ” روش حل و فصل اختلافات” در قراردادها مشخص می­ کند که آیا طرفین مایل به حل اختلاف از طریق داوری هستند یا نه و قانون حاکم بر داوری و همچنین رویه پیش گرفته شده توسط داور نیز باید مشخص شود.

داوری ممکن است موردی یا سازمانی باشد؛ داوری موردی در شرایطی است که طرفین شخص یا اشخاص حقیقی را مستقیما به عنوان داور انتخاب کنند و داوری سازمانی زمانی است که طرفین موسسه یا نهاد تخصصی داوری را به عنوان مقام ناصب داور برگزینند.

قوانین حاکم بر داوری بین­ المللی تجاری شامل معاهدات بین المللی، قوانین داخلی، آیین نامه داخلی نهاد داوری یا توافقنامه طرفین است که گاهی دکترین و نظریه های حقوقی نیز برای پیشبرد بهتر داوری به کمک می­ آ­یند. نتایج داوری های قبلی نیز می­ توانند برای متقاعد کردن طرفین یا داورها به کار برده شوند اما از منابع حاکم بر داوری محسوب نمی ­شوند

امروزه با بیشتر شدن روابط تجاری بین­ المللی و پدیدار شدن بازارهای نوظهور کشورها دست به بهبود قوانین و مقررات داوری خود زده اند و هر چند دادگاه ها در حال مبارزه با داوری و جلب منازعات به سوی خود هستند اما مراجعه به داوری برای حل و فصل اختلافات در حال افزایش است.

مزیت محرمانگی اطلاعات در داوری تجاری بین المللی

یکی از مزیت های بزرگ داوری که تجار و شرکت های تجاری را به ترجیح روش داوری به روش دادگاهی می کشاند محرمانه بودن آن و حفظ حریم خصوصی است.

در اکثر کشورهای جهان دادگاه ها می ­توانند به طور عمومی برگزار شوند و در پرونده های مهم که پرونده های بین المللی نیز شامل آن می­ شوند رسانه ها و گروه های مختلف تمایل زیادی به دانستن جزئیات پرونده و انتشار آن نشان می ­دهند.

به دلیل جهانی شدن اقتصاد و پیشرفت آن در کشورهای مختلف تجار و شرکت های تجاری در رقابت تنگاتنگی با یکدیگر قرار دارند و هیچکدام نمی خواهند اصول و اسرار فعالیت شان افشا شود، پرونده های اختلافات تجاری دارای حجم زیاد اطلاعات از طرفین پرونده است. دسترسی به پرونده و پی بردن به اطلاعات آن به معنی لو رفتن برنامه های تجاری طرفین پرونده است به همین دلیل حتی با وجود ضمانت اجرا و گاهی دقیق تر بودن رسیدگی دادگاهی، تجار و شرکت های تجاری از این روش حل اختلاف دوری می کنند و داوری را ترجیح می ­دهند.

با وجود اهمیت بالای محرمانگی اطلاعات در داوری، قوانین ایران و اکثر کشورهای جهان اشاره مستقیمی به این موضوع و ضمانت اجرای این تعهد نداشته اند؛ با این حال به بررسی برخی نکات محرمانگی در قوانین و مقررات می ­پردازیم.

بررسی محرمانگی اطلاعات در داوری تجاری بین المللی در قوانین و مقررات

مواد ۴۵۴ الی ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹ به داوری داخلی و جزئیات آن پرداخته است اما اشاره ای به محرمانگی اطلاعات در آن نشده همچنین قانون داوری تجاری بین المللی مصوب ۱۳۷۶ هیچ نصی در مورد محرمانگی اطلاعات  ندارد.

قانون انگلیس مصوب ۱۹۹۶با ذکر بند های زیر به محرمانگی اطلاعات پرداخته است:

• مراحل داوری باید به شکل خصوصی برگزار شود.
• در هر داوری باید محرمانه بودن اطلاعات به طور پیش فرض در نظر گرفته و رعایت شود.
• محرمانگی با استثنائات خاصی مخدوش خواهد شد، از جمله: حکم دادگاه، رضایت طرفین، منافع عمومی و در مواقعی که ضروریت معقول ایجاد شود.

در قوانین کشورهایی مثل سنگاپور، کره جنوبی و ژاپن نیز با گسترش مبادلات و روابط تجاری، قوانین داوری نیز پیشرفت چشمگیری داشته اند و حفظ محرمانگی اطلاعات در داوری به دلیل وجود رقبای فراوان در این عرصه اهمیت زیادی برایشان ایجاد کرده است.

از بند محرمانگی اطلاعات در قرارداد داوری غافل نشوید!

قراردادهای تجاری بین المللی قراردادهای پیچیده و اغلب طولانی ای هستند که نوشتن آنها نیاز به اطلاعات حقوقی بالایی دارد، ذکر بند نحوه حل اختلافات در این قراردادها اهمیت زیادی دارد. انتخاب داوری به عنوان روش حل اختلاف حتما باید در قرارداد ذکر شود و پس از آن باید به جزئیات داوری و توافقات طرفین اشاره شود. نحوه حفظ محرمانگی اطلاعات و تعهداتی که افراد حاضر در داوری برای حفظ اطلاعات باید به آن پایبند باشند در توافقنامه داوری ذکر می­ شود. در داوری موردی معمولا طرفین خود ضمانت اجرایی برای حفظ محرمانگی در نظر می­ گیرند اما حفظ محرمانگی در داوری سازمانی به دلیل نظارت سازمان و آیین نامه های آن بهتر تامین می­ شود.